Ποιος ήταν ο Άνουβις [Anubis]: Ο Κυνοκέφαλος Θεός των Αρχαίων Αιγυπτίων

Ο Άνουβις, γνωστός επίσης ως Ίνπου ή Ανπού στα αρχαία αιγυπτιακά, αποτελεί μια από τις κεντρικές θεότητες του αιγυπτιακού πανθέου. Ο ρόλος του ως θεού της ταρίχευσης, προστάτη των τάφων και οδηγού στη μετά θάνατον ζωή υπογραμμίζει τη σημασία του στην αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία και κοσμολογία. Παρακάτω θα αναλύσουμε εν τάχει τις πολύπλευρες όψεις του Άνουβι. Εξετάζοντας τον συμβολισμό, τον ρόλο και τη διαχρονική του επίδραση στον αιγυπτιακό πολιτισμό. Ποια η σχέση του θεού Anubis [Άνουβις] με τον δικό μας Ψυχοπομπό Ερμή;

Συμβολισμός και Απεικόνιση του Κυνοκέφαλου Θεού Anubis [Άνουβις]

Ο Άνουβις [Anubis] απεικονίζεται παραδοσιακά ως άνδρας, mε κεφάλι κυνοειδούς, συχνά τσακαλιού ή λύκου. Αυτή η επιλογή ζώου είναι βαθιά συμβολική. Kαθώς τα τσακάλια ήταν σύχναζαν γύρω από νεκροταφεία. Συνδέοντας τα με τον θάνατο και τη μετά θάνατον ζωή. Η απεικόνιση του Άνουβι με κεφάλι τσακαλιού μας υπογραμμίζει τον ρόλο του ως φύλακα των νεκρών. Και φιγούρα άμεσα συνδεδεμένη με τα ταφικά έθιμα.

Πιο γνωστά σύμβολα του θεού Άνουβι

• Λευκό Λινό Περιδέραιο: Ο Άνουβις συχνά εμφανίζεται με ένα λευκό λινό περιδέραιο, σύμβολο καθαρότητας. Αυτό αντικατοπτρίζει την ιερότητα και τον σεβαστό ρόλο της διαδικασίας της ταρίχευσης που εποπτεύει.
• Ραβδί και Ανκ: Συχνά απεικονίζεται να κρατά ραβδί, που συμβολίζει την εξουσία, και ανκ, σύμβολο της ζωής. Αυτά τα χαρακτηριστικά τονίζουν την εξουσία του πάνω στη ζωή και τον θάνατο. Καθοδηγώντας τις ψυχές στη μετάβαση από τον θνητό κόσμο στην αιώνια ζωή.
• Ζυγαριά: Σε ορισμένες απεικονίσεις, ο Άνουβις φαίνεται με ζυγαριά. Τονίζοντας τον ρόλο του στην τελετή της “Ζύγισης της Καρδιάς”. Αυτή η κρίσιμη τελετή καθόριζε την μοίρα της ψυχής του αποθανόντος. Υπογραμμίζοντας έτσι και τη λειτουργία του Άνουβι, ως δικαστή και κριτή, της ηθικής αξίας.

Ρόλος και Σημασία του Κυνοκέφαλου Θεού Anubis [Άνουβις]

Ο Άνουβις [Anubis] κατείχε αρκετούς κρίσιμους ρόλους στο πλαίσιο της αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας και κοινωνίας. Μερικοί είναι οι παρακάτω:

1. Προστάτης των Νεκρών: Ο Άνουβις λατρευόταν ως προστάτης των τάφων και φύλακας των νεκρών. Η παρουσία του διασφάλιζε ότι οι νεκροί ήταν ασφαλείς από βεβηλώσεις και κακόβουλες δυνάμεις.
2. Θεός της Ταρίχευσης και της Μουμιοποίησης: Ως υπεύθυνος για την ταρίχευση, ο Άνουβις επιτηρούσε τη διαδικασία μουμιοποίησης. Η οποία τότε ήταν και ιδιαίτερα ουσιαστική για τη διατήρηση του σώματος στην μετά θάνατον ζωή. Η συμμετοχή του Anubis εξασφάλιζε την αιώνια ύπαρξη του αποθανόντος.
3. Οδηγός στη Μετά Θάνατον Ζωή: Ο Άνουβις καθοδηγούσε τις ψυχές στο Ντουάτ (αιγυπτιακός κάτω κόσμος). Έπαιζε κρίσιμο ρόλο στην τελετή της “Ζύγισης της Καρδιάς”. Όπου η καρδιά του νεκρού ζυγιζόταν έναντι του φτερού της Μαάτ, της θεάς της αλήθειας και δικαιοσύνης. Μια καρδιά ελαφρύτερη από το φτερό υποδείκνυε μια ενάρετη ζωή, επιτρέποντας στην ψυχή να εισέλθει στη μετά θάνατον ζωή.
4. Κριτής των Νεκρών: Ο ρόλος του Άνουβι στην κρίση των ψυχών ανέδειξε την αιγυπτιακή έμφαση στην ηθική και την ηθική συμπεριφορά. Το αποτέλεσμα αυτής της κρίσης καθόριζε την αιώνια μοίρα της ψυχής.

Λατρεία και Πολιτιστική Επίδραση του Anubis στην Αιγυπτο

Ο Άνουβις λατρευόταν σε διάφορες πόλεις της Αιγύπτου, με κύριο κέντρο λατρείας την Κυνόπολη. Η λατρεία του ήταν ιδιαίτερα σημαντική κατά την Παλαιά και Μέση Βασιλεία, αν και η σημασία του διατηρήθηκε και κατά την Ρωμαϊκή περίοδο.

• Μυθολογικό Πλαίσιο: Ο Άνουβις συχνά περιγράφεται ως γιος του Όσιρι και της Νέφθυτης ή του Ρα και της Ίσιδας. Ανάλογα με τη μυθολογική παράδοση. Αυτές οι οικογενειακές συνδέσεις υπογραμμίζουν την ενσωμάτωσή του στο ευρύτερο αιγυπτιακό πάνθεο και τη μυθολογία.
• Συνδέσεις με Άλλες Θεότητες: Ο Άνουβις ήταν στενά συνδεδεμένος με άλλες σημαντικές θεότητες όπως ο Όσιρις, ο Θωθ η Ανουκέτ και ο δικός μας μεγάλος θεός, Ερμής. Αντικατοπτρίζοντας έτσι τη διασυνδεδεμένη φύση των αιγυπτιακών θρησκευτικών πεποιθήσεων και με το ελληνικό πάνθεον.

Σχέση του Άνουβι με τον Ψυχοπομπό Ερμή

Η σχέση μεταξύ του Άνουβι και του Ερμή είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Καθώς αυτοί οι δύο θεοί από διαφορετικούς πολιτισμούς, μοιράζονται αρκετές ομοιότητες στις λειτουργίες και τους ρόλους τους. Αυτές οι ομοιότητες έγιναν ιδιαίτερα εμφανείς κατά την ελληνορωμαϊκή περίοδο, όταν οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι άρχισαν να ερμηνεύουν τις αιγυπτιακές θεότητες, μέσω του δικού τους θρησκευτικού πλαισίου. Μια διαδικασία γνωστή ως συγκρητισμός.

Άνουβις και Ερμής: Παράλληλοι Ρόλοι

1. Οδηγοί Ψυχών (Ψυχοπομποί):
   • Ο Άνουβις είναι ο θεός που καθοδηγεί τις ψυχές των νεκρών στον Κάτω Κόσμο. Στην αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία, αυτή η λειτουργία ήταν κεντρική, καθώς εξασφάλιζε ότι οι ψυχές θα έφταναν με ασφάλεια στον προορισμό τους για την τελική κρίση.
   • Ο Ερμής, στη μυθολογία της Αρχαίας Ελλάδας, εκτελεί παρόμοιο ρόλο ως ψυχοπομπός. Είναι ο αγγελιοφόρος των θεών που οδηγεί τις ψυχές των νεκρών στον Άδη, τον ελληνικό κάτω κόσμο.
2. Συμβολισμός και Ιερά Ζώα:
   • Ο Άνουβις συνδέεται με το τσακάλι, ζώο που θεωρούνταν φύλακας των τάφων στην αιγυπτιακή κουλτούρα.
   • Ο Ερμής συχνά απεικονίζεται με φτερωτά πέδιλα και κράνος, συμβολίζοντας την ταχύτητα και την κινητικότητά του ως αγγελιοφόρος.
3. Ρόλος στην Ταρίχευση και στη Μετάβαση:
   • Ο Άνουβις είναι ο θεός της ταρίχευσης και της μουμιοποίησης, εξασφαλίζοντας την προετοιμασία του σώματος για την αιωνιότητα.
   • Ο Ερμής, αν και δεν έχει άμεση σχέση με την ταρίχευση, παίζει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση των ψυχών. Και την καθοδήγηση τους στον επόμενο κόσμο.

Θεοί Άνουβις και Ερμής και ο Συγκρητισμός της Ελληνορωμαϊκής Περιόδου

Κατά την ελληνορωμαϊκή περίοδο, οι θεοί Άνουβις και Ερμής συγχωνεύτηκαν σε μια νέα θεότητα γνωστή ως Ερμάνουβις. Αυτή η θεότητα συνδύαζε τα χαρακτηριστικά και των δύο θεών, αναδεικνύοντας τα κοινά τους στοιχεία:

• Ερμάνουβις: Ως συνδυασμένη θεότητα, ο Ερμάνουβις απεικονιζόταν συχνά με το σώμα του Ερμή και το κεφάλι του Άνουβι. Αυτή η απεικόνιση συνδύαζε την ευκινησία και την ταχύτητα του Ερμή με τις ιδιότητες του Άνουβι ως προστάτη των νεκρών και καθοδηγητή των ψυχών.
• Λατρεία και Ιερά: Η λατρεία του Ερμάνουβι ενσωμάτωνε πρακτικές και από τις δύο θρησκείες. Δημιουργώντας έτσι μια συνδυασμένη οντότητα που μπορούσε να γίνει αποδεκτή, τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους Αιγυπτίους.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του συγκρητισμού που χαρακτήριζε την ελληνορωμαϊκή περίοδο

Η σχέση μεταξύ του Άνουβι και του Ερμή είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του συγκρητισμού που χαρακτήριζε την ελληνορωμαϊκή περίοδο. Ο συνδυασμός αυτών των δύο θεών σε μία νέα θεότητα, τον Ερμάνουβι, αντικατοπτρίζει την αλληλεπίδραση και την ενσωμάτωση διαφορετικών πολιτιστικών και θρησκευτικών παραδόσεων. Η σύγκλιση των ρόλων τους ως ψυχοπομπών και καθοδηγητών των ψυχών υπογραμμίζει την κοινή αντίληψη των αρχαίων πολιτισμών για τη μετάβαση από τη ζωή στον θάνατο. Και τη σημασία της καθοδήγησης των ψυχών στο ταξίδι τους, στον Κάτω Κόσμο.

Διαχρονική Κληρονομιά του θεού Anubis

Η επιρροή του Άνουβι επεκτάθηκε πέρα από την αρχαία Αίγυπτο, αφήνοντας ανεξίτηλο σημάδι στην τέχνη, τη λογοτεχνία και τις πολιτιστικές πρακτικές. Η εμβληματική του μορφή συνεχίζει να γοητεύει τη σύγχρονη φαντασία. Συμβολίζοντας το μυστήριο, τη μετά θάνατον ζωή και τις αρχαίες θρησκευτικές πρακτικές.

Anubis: Ο Προστάτης, Ταριχευτής και Οδηγός Κριτής του Κάτω Κόσμου

Ο Άνουβις αποτελεί πηγή έρευνας και συζήτησης στο πεδίο της αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας. Με τους ρόλους του ως προστάτη, ταριχευτή και οδηγού ψυχών, αναδεικνύει και τις πολυδιάστατες αντιλήψεις των Αιγυπτίων για τον θάνατο και τη μετά θάνατον ζωή. Η σημασία που αποδίδεται σε αυτούς τους ρόλους, αποτυπώνει τη βαθιά πνευματική και ηθική διάσταση της ζωής στον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό.